شعر فرم

براى دست يابى و تشريح مكانيسم شعر حجم در هرگونه نوشتار ابتدا بايد به بستر حركات ذهنى يدالله رويايى دست يافت . عرفان و مفاهيم عرفانى ، انديشه ى تكرار نه تكرار انديشه، جنون و ميل به جنون نمايى ، حركت به سوى آرمان هاى درون گرا و شخصى، تكرار روزمره ها، كامجويى ها، اميال… شعر فرم رويايى با خصوصيات نظير فرم سازى و ساختار گرايى ، خلق فضاها و تصاوير انتزاعى و تجريدى آشنايى زدايى نمودن از كلمات ، برخورد سه بعدى و ناآشنا با كلمه در سه بعد شعر فرم ، پيروى از صداى موسيقى اوزان كلاسيك در ساختار شعر ، درگيرى با ابهام و ايهام در بيان ، ارجاع درونى كلمات به آن چه كه رويايى غايت شعر مى شناسد براى رسيدن به » شعر ناب « يا » شعر فرم «نه »فرم شعر« سوق يافته است . رويايى راست مى گويد كه براى رسيدن به شعر خودش را به بيرون شعر پرت نمى كند ، پرت نمى شود. چرا كه شعر رويايى از هرگونه درگيرى با مسائل بيرون از شعر عارى است. حتا در مجموعه ى هفتاد سنگ قبركه شاعر مدعى به ايجاد دو فضا 1- فضاى درون شعر 2- فضاى بيرون شعر و حركت مخاطب در بين اين دو فضا و دواير آن هاست نيز ، منظور رويايى از بيرون شعر تنها جدا نمودن شعر از مكانيسم حجم مى باشد نه درگيرى شاعر با دغدغه هاى بشرى، با دردها و اميال جمعى و جريانات خارج از هرچه به نام شعر و مكانيسم شعر مى باشد . آن چه ما هرروز با آن روبه رو مى شويم جدا از اميال و خواسته هاى خويش. واقعيت بيرونى كه با آن زندگى مى كنيم و هويت خويش را بر آن بنا مى سازيم . رويايى فكر مى كند كه هرگونه ارتباط شعر با بيرون از آن ذات ناب باعث روايت گرى و گزارش گرى از واقعيت مى شود و همين امر باعث تهى كردن شعر او از هرگونه احساسات بشرى گشته است . دليل اين فضاى خالى در اشعار او مكانيسم فرم گرا و ذهنى شعر حجم بوده است كه حتا شعر او را از اجرا‌‌ى يك واقعيت بيرونى نيز محروم نموده است. در اشعار رويايى فقدان هرگونه احساس و عاطفه هميشه با جانشينى فرم همراه بوده است . فرم نوين. فرمى كه جانشين زيبايى گشته است و شعر او را براميال شخصى استوار نموده است . در تمامى نظام هاى زيبايى شناسى تجربيات فردى و اميال شخصى ركن اساسى مى باشد و فرم ايجاد شده كه حاصل از اين احساس است فرم معنادار و مربوط به احساس تعريف مى شود و ويژگى هاى درونى هر فرمى نظير وزن ، رابطه ى جانشينى و هم نشينى كلمات در ساختار كلى ، گزينش كلمات ،فاصله گذارى ها ، مكث ها و… در ايجاد اساس زيبايى شناختى بسيار موثر مى باشند و اما اين به معناى حذف هرگونه تجربه ى جمعى و واقعيت جارى در زمان نمى باشد . در فرم نوين چيزى به نام »بازنمايى «جايى ندارد و چه بسا كه باعث تحريف انديشه و شعور مخاطب يك اثر هنرى مى گردد و هم چنين نشانه ى حذف يك هنرمند كه به بازنمايى صرف واقعيت پرداخته نه به خلاقيت هنرى و اجرا نمودن يك واقعيت در اثر خود . البته كه احساس لذت بخشى و ارزش زيبايى شناختى يك اثر نه در كاركرد بازنمايى آن بلكه در كاركرد اجرايى و در ساختار و ويژگى هايى فرميك آن است و صد البته كه در آثار رويايى از چيزى به نام »بازنمايى «و »كاركرد بازنمايى« خبرى نيست همان طور كه از هر گونه دلالت خارجى كلمه نيز جلوگيرى شده است. تمام كلمات در تجريد و انتزاع محض به سوى يكديگر اشاره مى كنند. گاهى اوقات در اشعار او كلمات پالايش معنايى ندارند . صرفاً آواهايى از جهان سه بعدى روياها و آرمان هاى اويند كه با ما سخن مى گويند . گاه ره به جايى نمى برند و گاه نيز به غايت فكر و انديشه ، لذت و يا جنون رهنمون مى شوند . تنها سهم مخاطب از اين معبر اين است كه» مراتع نگاه شاعر را بشناسى وقتى كه سقوط تو تا صعود ، از چراگاه او مى گذرد و دلت هرّى مى ريزد.« تامل ناب كلمه و موسيقى كلمه در نسبت هاى فرمى ، حجم هاى تجسمى و نسبت هاى فضايى .

اداره ى تن

اداره ى حرف تن

حرف اداره در تن

تن در اداره حرف نو

نو مى شود

نام نيامده نو در جدال مى آيد

و نام

خرم در حرف مى شود

و حرف نام تن را نو مى كند

وقتى كه تن اداره ى حرفى نو را

در سلطه ى شبكه ى اعصاب

آواره ى محابا مى دارد.

از : لبريخته ها ، 95